Η Κρήτη εμπίπτει σε δύο κλιματικές ζώνες, με το μεγαλύτερο μέρος του νησιού στη Μεσογειακή και τις νότιες ακτές και το νησί της Γαύδου στη Βόρεια Αφρική. Διαθέτει ένα από τα πιο υγιή κλίματα καθώς είναι αρκετά υγρό, κοντά στη θάλασσα, με σύντομους ήπιους χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια. Στο νότιο μέρος επικρατούν υποτροπικές καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ενώ στις εσωτερικές ορεινές περιοχές η θερμοκρασία μπορεί να πέσει ως τους -10°C το χειμώνα. Οι περισσότεροι οικισμοί βρίσκονται κοντά στις ακτές, κάτι που σημαίνει ήπιες θερμοκρασίες.
Η ανατολική Κρήτη περιλαμβάνει τις περισσότερες άνυδρες, θερμές και ηλιόλουστες περιοχές της Ευρώπης. Εκεί η ηλιοφάνεια είναι η μεγαλύτερη της Ευρώπης, ενώ οι βροχές που εκδηλώνονται είναι έντονες και περιορίζονται στο διάστημα Οκτωβρίου – Μαρτίου. Τα μελτέμια που κυριαρχούν τους καλοκαιρινούς μήνες μετριάζουν τη θερμοκρασία, ενώ το χειμώνα οι νοτιάδες είναι εξίσου συχνοί με τους βοριάδες. Ο χειμώνας στην ορεινή ζώνη της ανατολικής Κρήτης μπορεί να είναι πολύ κρύος με αρκετές χιονοπτώσεις και τις υψηλές κορυφές των βουνών να παραμένουν χιονισμένες έως τέλη Ιουνίου.
Το Λασίθι συγκεκριμένα, αποτελεί ιδανικό μέρος για διακοπές, ξεκούραση, αθλητισμό, ψυχαγωγία και εκδρομές όλο τον χρόνο. Το κλίμα του είναι κατά βάση εύκρατο και θεωρείται ως ένα από τα ηπιότερα της Ευρώπης. Η μέση θερμοκρασία μειώνεται όσο κατευθυνόμαστε στο βορρά και στα ορεινά σημεία.
Τον χειμώνα η θερμοκρασία κυμαίνεται στους 10-15ºC (με τον Γενάρη να είναι ο πιο κρύος μήνας του χρόνου), ενώ το καλοκαίρι στους 20-30ºC (με τους Ιούλιο και Αύγουστο να είναι οι θερμότεροι μήνες).
Η Ιεράπετρα θεωρείται η πιο θερμή ελληνική πόλη και οι περιοχές των ακτών του Λιβυκού πελάγους θεωρούνται ως οι πιο θερμές και ξηρές της Ελλάδας.
Στις παραλιακές και κυρίως νότιες περιοχές, το κλίμα είναι τόσο ήπιο που είναι κατάλληλο για την καλλιέργεια τροπικών φυτών όπως η μπανανιά. Είναι αξιοσημείωτο ότι στο νησί παράγονται φυτά όπως οι λωτοί και τα κάστανα που ωριμάζουν στο χιόνι αλλά και τροπικά όπως οι μπανάνες και το μάνγκο.
Ηλιοφάνεια
Τα περισσότερα μέρη στην Κρήτη έχουν πάνω από 2000 ώρες ηλιοφάνειας το χρόνο, με τις πιο ηλιόλουστες περιοχές – Νότια Κρήτη και τη Γαύδο – να λαμβάνουν πάνω από 2.400 ώρες.
Βροχοπτώσεις
Η μέση βροχόπτωση είναι χαμηλή στα χαμηλά υψόμετρα και σχεδόν εξαφανίζεται το καλοκαίρι. Τα βουνά ωστόσο δέχονται τον μεγαλύτερο όγκο του νερού της βροχής. Παρά τις χαμηλές βροχοπτώσεις, η Κρήτη είναι ένα ιδανικό μέρος για τη γεωργία, καθώς το αρδευτικό νερό αποθηκεύεται σε μεγάλα φράγματα.
Χιονοπτώσεις
Το χιόνι εμφανίζεται συνήθως κατά τους μήνες Ιανουάριο έως τον Μάρτιο, αν και υπάρχουν έτη που έχουν υπάρξει χιονοπτώσεις κι εκτός αυτών των μηνών. Το περισσότερο χιόνι στην Κρήτη πέφτει στις ορεινές περιοχές, όπως τα Λευκά Όρη, τον Ψηλορείτη και τη Δίκτη.
Θερμοκρασία θάλασσας
Το Νοέμβριο η θερμοκρασία της θάλασσας είναι συνήθως ψηλότερη από τον Ιούνιο (19-20°C). Οι χαμηλότερες θερμοκρασίες προκύπτουν τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο, αλλά ποτέ δεν πέφτουν κάτω από 14°C. Η θερμοκρασία αρχίζει να μειώνεται απότομα όταν το πρώτο χιόνι εμφανιστεί στα βουνά, ειδικά σε περιοχές που καταλήγουν ποτάμια και χείμαρροι, που μεταφέρουν το παγωμένο νερό στη θάλασσα.
Συνοπτικά, το κλίμα ανά εποχή διαμορφώνεται ως εξής:
Χειμώνας: Δεκέμβριος – Φεβρουάριος
Χειμώνας στην Κρήτη είναι ψυχρότερος σε όλο το νησί, φέρνοντας χιόνι στα βουνά και βροχή στις υπόλοιπες περιοχές, ενώ παράλληλα οι ηλιόλουστες και ζεστές μέρες είναι πολύ συχνές.
Δεκέμβριος: Οι καιρικές συνθήκες ποικίλλουν από χρόνο σε χρόνο με ένα μείγμα θυελλωδών, ήρεμων, βροχερών, ηλιολουστων, κρύων και θερμών ημερών. Υπάρχουν ημέρες όπου η θερμοκρασία κατά μήκος της νότιας ακτής καθιστά την κολύμβηση πιθανή.
Ιανουάριος: Κρύος, βροχερός και θυελλώδης. Κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου, ο καιρός ενδέχεται να είναι γενικά καλός χωρίς ανέμους.
Φεβρουάριος: Ελαφρώς θερμότερος και πιο ηλιόλουστος από τον Ιανουάριο. Ο καιρός είναι απρόβλεπτος και οι κρύες ημέρες εναλλάσσονται με θερμές.
Άνοιξη: Μάρτιος – Μάιος
Η άνοιξη έχει καιρικά φαινόμενα όλων των τύπων – ειδικά στην αρχή της είναι πιθανό να εναλλάσσονται κρύος καιρός με ηλιόλουστο και ζεστό.
Μάρτιος: Συνήθως κρύοι και θυελλώδεις άνεμοι αλλά με συχνές ηλιόλουστες ημέρες.
Απρίλιος: Ανοιξιάτικη περίοδος με μέσες θερμοκρασίες και χαμηλές βροχοπτώσεις.
Μάιος: Ο καιρός γίνεται θερμός και ηλιόλουστος. Βροχοπτώσεις είναι σπάνιο να συμβούν μετά τις 10 Μαΐου. Οι εποχιακοί βόρειοι άνεμοι (μελτέμια) δεν έχουν αρχίσει ακόμα να φυσούν, η θάλασσα είναι ήρεμη και η φύση είναι στο καλύτερό της. Αποτελεί τον καλύτερο μήνα για υπαίθριες δραστηριότητες.
Καλοκαίρι: Ιούνιος – Αύγουστος
Το καλοκαίρι είναι δροσερό έως ζεστό, με θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 20 έως 30 βαθμούς Κελσίου και σχεδόν πάντα χωρίς σύννεφα.
Ιούνιος: Ηλιόλουστος και θερμός
Ιούλιος και Αύγουστος: Θυελλώδης και πολύ θερμός. Είναι οι μήνες που οι εποχιακοί βόρειοι άνεμοι φυσούν.
Φθινόπωρο: Σεπτέμβριος – Νοέμβριος
Οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι λίγο πιο δροσερές από το καλοκαίρι, αλλά και πάλι ο καιρός είναι γενικά πολύ καλός
Σεπτέμβριος: Ηλιόλουστος, λιγότερο θυελλώδης και ελαφρώς πιο δροσερός. Ιδανική περίοδος για υπαίθριες δραστηριότητες.
Οκτώβριος: Ηλιόλουστες, ελάχιστες θυελλώδεις ημέρες με πιθανότητα βροχοπτώσεων. Ο καιρός είναι πολύ καλός για τις υπαίθριες δραστηριότητες. Είναι ο μήνας που το παραδοσιακό ποτό της Κρήτης, ρακί, αποστάζεται από τα σταφύλια.
Νοέμβριος: Ο καιρός γίνεται απρόβλεπτος. Ηλιοφάνεια, μεγάλη πιθανότητα βροχοπτώσεων και θυελλωδών ανέμων κυριαρχούν. Οι νότιοι άνεμοι μεταφέρουν Αφρικανική σκόνη, η οποία καλύπτει τον ουρανό της Κρήτης και δημιουργεί πολύ ασυνήθιστες καιρικές συνθήκες.